ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜିକାଲି ଆଧୁନିକ ଦୁନିଆରେ ଭଲପାଇବା ପରେ ବ୍ରେକଅପ୍ ଘଟୁଛି । ବିବାହ ବା ଲିଭଇନ ସଂପର୍କରେ ଛାଡପତ୍ର ବା ଅଲଗା ହେବାକୁ ବ୍ରେକଅପ କୁହାଯାଉଛି । ପ୍ରେମ ମଣିଷକୁ ଯେତିକି ଶକ୍ତି ଏବଂ ଖୁସି ଦିଏ ବ୍ରେକଅପ ସେତିକି ଦୁର୍ବଳ ଏବଂ ଦୁଃଖ ଦେଇଥାଏ । ତେବେ ବ୍ରେକଅପ୍ ପରେ ଅନେକ ମଣିଷ ନିଜକୁ ସମ୍ଭାଳି ନିଅନ୍ତି ହେଲେ ଅନେକ ଲୋକ ଏହାକୁ ସହ୍ୟ ନକରି ପାରି ଭୁଲ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ପହଁଚିଯାଆନ୍ତି । ସଂପର୍କ ଭାଙ୍ଗିବାର ଦୁଃଖ ତାଙ୍କୁ ଭିତରୁ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଲାଗିଥାଏ । ଏହା ମଣିଷର ବ୍ୟକ୍ତିଗତକୁ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥାଏ । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଏବଂ ଟ୍ରମା ଠାରୁ ନିଜକୁ କିପରି ବଞ୍ଚାଇବେ ।
ଏହି ଟ୍ରମା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମର ରିସର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା । ରିଚାର୍ଡ ରାସ ନାମକ ଜଣେ ମନୋଚିକିତ୍ସକ ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ରୋମାଣ୍ଟିକ୍ ରିଲେସନସିପର ବ୍ରେକଅପକୁ ନେଇ ଗଭୀର ଭାବେ ରିସର୍ଚ୍ଚ କରିଥିଲେ । ଜଣାଶୁଣା ମନୋଚିକିତ୍ସକ ଅନୀଲ ଶେଖାୱତ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବ୍ରେକଅପ ପରେ ଏହି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ କିଛି ମଣୀଷଙ୍କ ପାଖେ ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ବହୁ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଘର କରି ନେଇଥାଏ । ସେମାନେ ନିଜ ଚାକିରି ହେଉ କି ବ୍ୟକ୍ତିକାର୍ଯ୍ୟରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତି । ତତଦ୍ୱରା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଅନେକ କ୍ଷତି ସହ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ ।
-ଏହି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମର ଅଧ୍ୟୟନରେ, ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାବପ୍ରବଣତାର ଉତ୍ସାହ ଦେଖାଯାଇଥିଲା, ସେମାନେ ସବୁବେଳେ ଏପରି ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେପରି ସମସ୍ତ ଭାବନାକୁ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ମୁକାବିଲା କରିବା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କଷ୍ଟକର । ସେମାନେ ସବୁବେଳେ ଭାବପ୍ରବଣତାର ଜୁଆର ଦ୍ୱାରା ଘେରି ରହିଥାନ୍ତି ।
-ଏଥିରେ ମଣିଷ ଭିତରେ ଅନେକ ଅବହେଳାର ଅନୁଭବ ହୁଏ । ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ଯେପରି ସେମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅବହେଳାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ଏକାକୀତା, ନିରାଶା ଏବଂ ଦୁଃଖ ସେମାନଙ୍କୁ ଘେରି ରହିଥାଏ ।
-ଏହାକୁ ଏକ ପ୍ରକାର ମାନସିକ ଚିନ୍ତାଧାରା କୁହାଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ମନରେ ଥିବା ଚିନ୍ତାଧାରା ହଠାତ୍ ବହୁତ ସକାରାତ୍ମକରୁ ବହୁତ ନକାରାତ୍ମକ ହୋଇଯାଏ ।
-ବେଳେବେଳେ ଲୋକମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଭାବପ୍ରବଣ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଥାଏ । ଏହାକୁ ଭାବପ୍ରବଣ ଆନାସ୍ଥେସିଆ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ଯେପରି ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସବୁକିଛି ଖାଲି ହୋଇଯାଇଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଙ୍କ ଭିତରେ କୌଣସି ଭାବନା ବାକି ନାହିଁ।
-ପ୍ରେମ କିମ୍ବା ବ୍ରେକଅପ୍ ରେ ବିଫଳତା ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଏହାର ପରିଣାମର ପ୍ରଭାବ ସାଧାରଣତ ଛଅ ମାସରୁ ଦୁଇ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ । ଏହି ଅବଧିରେ, ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମରେ ପୀଡିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରେ ରହିଥାଏ । ଡା. ଅନିଲ ଶେଖୱାଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ଏହି ଭାବନା ଅଧିକ ସମୟ ରହେ ତେବେ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ ।
-ବ୍ରେକଅପ୍ ପରେ, ବିଫଳତାର ଅନୁଭବ ବ୍ୟକ୍ତି ଠାରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ । ସେମାନେ ଭାବନ୍ତି ଯେ, ସେମାନେ ପ୍ରେମରେ ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଏହା ଜାରି ରଖିବେ ।
-ଅନେକ ପ୍ରେମୀ ଯୁଗଳ ସେମାନଙ୍କ ବିପରୀତ ଲିଙ୍ଗ କିମ୍ବା ପ୍ରେମରେ ପଡିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୌନ ଅବମାନନା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।
ଡକ୍ଟର ଶେଖୱାଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଅନେକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଯେତେବେଳେ ରୋମାଣ୍ଟିକ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ନିଜ ପ୍ରତି ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାର ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତା ଚିନ୍ତା ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ରହିଥାଏ । ଏହି ଚିନ୍ତା ଧୀରେ ଧୀରେ ଉଚ୍ଚ ଡିଗ୍ରୀ ଡିପ୍ରେସନରେ ପରିଣତ ହୁଏ । ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମ-କଠିନତା କମ୍ ହୋଇଯାଏ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସର ଅଭାବ ଥାଏ । ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ, ଦୁନିଆରେ କୌଣସି ଜିନିଷ ସେମାନଙ୍କ ଅଧୀନରେ ନାହିଁ । ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନର ଏହି ଅନୁଭବ, ପରିତ୍ୟକ୍ତ ହେବାର ଯନ୍ତ୍ରଣା ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶିକାର ହେବାର ଅନୁଭବ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ଏହି ଚିନ୍ତା ଲକ୍ଷଣର କାରଣ ହୋଇଥାଏ।
ଏକ ରୋମାଣ୍ଟିକ୍ ସମ୍ପର୍କର ଭାଙ୍ଗିବା ବିଶେଷତଃ ଦୁଃଖର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ଲକ୍ଷଣ, ଯେପରିକି କାନ୍ଦିବା । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ହତାଶା, ନିରାଶା, ଭାବପ୍ରବଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଅଭାବ, ଶୋଇବା ଚକ୍ର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଚଳିତ ହୁଏ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ପ୍ରତି ନିରାଶା ଅନୁଭବ ହୁଏ ।
ପ୍ରେମ ଆଘାତ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ କ୍ଷମା ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇଛି । ତିକ୍ତତା ଦ୍ୱାରା ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିବା ସମ୍ପର୍କରେ, ପ୍ରାୟତଃ ଲୋକମାନେ କ୍ରୋଧ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରନ୍ତି ଏବଂ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନକୁ ଆଘାତ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଚିନ୍ତା ଏବଂ ଟେନସନ ସହିତ ନିଜକୁ ଜାରି ରଖନ୍ତି । ଅବିଶ୍ୱାସ, ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଭାଙ୍ଗିବା, ବ୍ରେକଅପ୍ କିମ୍ବା ଛାଡପତ୍ର ପରିସ୍ଥିତି ପଛରେ ଭାବପ୍ରବଣତା ଭଳି ବିଶେଷ କାରଣ ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ପରସ୍ପରକୁ କ୍ଷମା କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଡକ୍ଟର ଶେଖୱାଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଡକ୍ଟର ରସ ତାଙ୍କ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଆରୋଗ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ କ୍ଷମାକୁ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ମାନସିକ ବିକୃତ ବ୍ୟକ୍ତି ବ୍ରେକଅପ୍ ପରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଆନ୍ତି ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି ଯେ, ତାଙ୍କ ସହ ଅନ୍ୟାୟ କରାଯାଇଛି।
ସେହି ସମୟରେ, କିଛି ଲୋକ ନିଜକୁ ଦୋଷ ଦିଅନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ସମ୍ପର୍କ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ଯେ, ସେମାନେ କିଛି ଭୁଲ୍ କରିଥିଲେ, ସେଥିପାଇଁ ସମ୍ପର୍କ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଉଭୟ ମାମଲାରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ବିବାଦ ଚାଲି ରହିଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ କ୍ଷମା ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା ତା’ପରେ ସେହି କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା ହେଉଛି ତୁମ ସାମ୍ନାରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବିନା ସର୍ତ୍ତରେ କ୍ଷମା କରିବା କିମ୍ବା ନିଜକୁ କ୍ଷମା କରିବା ଏବଂ ନିଜ ପାଇଁ ଭାବିବା । ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଏହି ସମସ୍ୟା ପାଇଁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏବଂ ବୃତ୍ତିଗତ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ନାହିଁ ଯାହା ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଅନ୍ୟାୟ ଏବଂ କ୍ରୋଧର ଭାବନାକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ପନ୍ଥା ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବ।
ଏଥିରେ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରଥମେ କ୍ଷମା ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ । ଦୋଷ ଏବଂ କ୍ରୋଧର ଏକ ବଡ଼ ଭାରକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଆପଣ ନିଜକୁ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ କିପରି କ୍ଷମା କରି ପାରିବେ, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଅବସାଦର କାରଣ ହୋଇଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ କ୍ଷମା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ ।