କେଉଁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିପାରିବେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ? ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ କ’ଣ ରହିଛି ନିୟମ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦେଶରେ ଏବେ ନିର୍ବାଚନକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ବଢ଼ିଯାଇଛି । ପାଞ୍ଚଟି ରାଜ୍ୟରେ ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବାକୁ ଥିବା ନିର୍ବାଚନ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ହେବାକୁ ଥିବା ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବର ସେମିଫାଇନାଲ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ନିର୍ବାଚନ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଉତ୍ସାହ ଏହି ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।

ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଧରି ଦେଶରେ ଏକ ନୂଆ ଧାରା ଦେଖାଯାଉଛି । ବହୁ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ଅଧିକାରୀ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଚାକିରିରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । ଅନେକ ଥର ଏପରି ମାମଲା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଛି ଯେ ନିର୍ବାଚନରେ ଜିତିବା ପରେ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ବିଷୟରେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ କି ପ୍ରକାର ନିୟମ ଅଛି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା …

ଜଣେ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଇସ୍ତଫା
ତେବେ ନିକଟରେ ଏପରି ଏକ ମାମଲା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଜଣେ ଡେପୁଟି କଲେକ୍ଟର ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଅନୁମୋଦନ ପାଇଁ କୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ତାଙ୍କୁ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି ।

ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଏପରି ମାମଲା ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଶିକ୍ଷକମାନେ ନିର୍ବାଚନରେ ଜିତିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଚାକିରିରେ ରହିଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଦରମା ମଧ୍ୟ ମିଳୁଛି । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଶିକ୍ଷକମାନେ ନିର୍ବାଚନ ଡ୍ୟୁଟିକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାର କାରଣ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । କାରଣ ନିୟମ କହୁଛି, ଯଦି ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚନ ଡ୍ୟୁଟିରେ ରଖାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

ଦେଖାଯାଇଛି ଯେ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାର ନିୟମ ଯେପରି ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ରହିଛି, ସେପରି ଅନ୍ୟ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ କଠୋର ନୁହେଁ । ୨୦୧୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ନିର୍ବାଚିତ ଲୋକସଭା ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ୮ ଜଣ ଶିକ୍ଷାଦାନ କ୍ଷେତ୍ର ସହ ଜଡ଼ିତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଦୁଇଜଣ କଲେଜ ପ୍ରଫେସର ଅଟନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିୟମ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ, ଲୋକସଭାରେ ସେମାନଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସେମାନଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯିବ ।

ସରକାରୀ ନିୟମ କ’ଣ?
ଦେଶରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ଅଧୀନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶେଷ ନିୟମ ରହିଛି । ଏଥିପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନାଗରିକ ସେବା ନିୟମ ୧୯୬୪ ର ସଂହିତା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ । ଏଥିରେ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ କୌଣସି ବିଧାନସଭା କିମ୍ବା ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରାଧିକରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାକୁ ବାରଣ କରାଯାଇଛି । ଏହାର ଅର୍ଥ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ କିମ୍ବା ପ୍ରଶାସନିକ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିପାରିବେ ନାହିଁ ।

ଅନ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ନିୟମ :-
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନିୟମ ଉପରେ ସମାନ ସଂହିତାରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ବିଧାନସଭା ସଂଗଠନ, ସାର୍ବଜନୀନ କାର୍ଯ୍ୟ, ଟ୍ରଷ୍ଟ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ସମାନ ନିୟମ ଲାଗୁ ହେବ । ସାଧାରଣ ନିୟମ କହୁଛି ଯେ- ବିଧାୟକ, ସାଂସଦ ଭଳି ପଦ ପାଇଁ ଶପଥ ନେବାବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ କୌଣସି ଲାଭଜନକ ପଦରେ ନଥିବା ଉଚିତ୍ ।

୨୦୧୯ ରେ ୟୁଜିସିର ନିଷ୍ପତ୍ତି?
୨୦୧୯ ରେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅନୁଦାନ ଆୟୋଗ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି ଯେ, ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଲାଭ ପଦରୁ ବଞ୍ଚିତ କରାଯିବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାଦାନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅନୁମତି ଦିଆଯିବ ଏବଂ ସେମାନେ ଗୃହର ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଥିବାବେଳେ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଉପସ୍ଥିତ ବିବେଚିତ ହେବେ । ତେବେ ଏହାର ଅନୁମୋଦନ ପରେ ଏପରି ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି ଯେ ସେମାନେ କୌଣସି ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ନ ହୁଅନ୍ତୁ ।