ମୋଦୀ ୩.୦ର ୧୦୦ ଦିନ : ଏକ ସୁଦୃଢ଼ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହତ୍ୱାକାଂକ୍ଷୀ ସଂସ୍କାର
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ତୃତୀୟ ପାଳିର ପ୍ରଥମ ୧୦୦ ଦିନରେ ଭାରତ ସରକାର ଦେଶର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଓ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମହତ୍ୱାକାଂକ୍ଷୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଉପଲବ୍ଧତା, ଚିକିତ୍ସା ଶିକ୍ଷା, ଗବେଷଣା ଏବଂ ବୈଷୟିକ ଉନ୍ନତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥାଏ । ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନ ଆରୋଗ୍ୟ ଯୋଜନା (ଏବି ପିଏମ- ଜେଏୱାଇ)ର ଲାଭ ବିସ୍ତାର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଡିଜିଟାଲ ଟିକାକରଣ ସେବା ପାଇଁ ୟୁ-ୱିନ୍ ପୋର୍ଟାଲ ଭଳି ଅଭିନବ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ଆରମ୍ଭ କରି ସରକାର ଏକ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଶିକ୍ଷିତ ସମାଜ ଗଠନକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହାବ୍ୟତୀତ ନ୍ୟାସନାଲ ମେଡିକାଲ ରେଜିଷ୍ଟର ପୋର୍ଟାଲ ପ୍ରତିଷ୍ଠା, ୭୫,୦୦୦ ନୂଆ ମେଡିକାଲ ସିଟ୍ ସୃଷ୍ଟି ଏବଂ କର୍କଟ ଚିକିତ୍ସା ଓ ବାୟୋଟେକ୍ନୋଲୋଜି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୀତି ସଂସ୍କାର ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ଓ ସ୍ଥିର ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ ପାଇଁ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି ।
ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନ ଆରୋଗ୍ୟ ଯୋଜନା (ଏବି ପିଏମ-ଜେଏୱାଇ)
ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧, ୨୦୨୪ରେ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଜନା ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନ ଆରୋଗ୍ୟ ଯୋଜନା (ଏବି ପିଏମ-ଜେଏୱାଇ) ଅଧୀନରେ ଆୟ ନିର୍ବିଶେଷରେ ୭୦ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ବୟସର ସମସ୍ତ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ସୁବଧା ପ୍ରଦାନକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି । ଏହି ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ୬ କୋଟି ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ ରହୁଥିବା ପ୍ରାୟ ୪.୫ କୋଟି ପରିବାରକୁ ପରିବାର ପିଛା ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ମାଗଣା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା । ଏବି ପିଏମ- ଜେଏୱାଇ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ସାର୍ବଜନୀନ ଅନୁଦାନପ୍ରାପ୍ତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ଯୋଜନା , ଯାହା ୧୨.୩୪ କୋଟି ପରିବାରର ୫୫ କୋଟି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ତରର ଏବଂ ତୃତୀୟ ସ୍ତରୀୟ ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେବା ପାଇଁ ପରିବାର ପିଛା ବାର୍ଷିକ ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ପ୍ରଦାନ କରେ । ୭୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ସମସ୍ତ ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକ, ସେମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ – ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତି ନିର୍ବିଶେଷରେ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଏବି ପିଏମ- ଜେଏୱାଇ ସୁବିଧା ପାଇବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ସେମାନେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାର୍ଡ ପାଇବେ ।
ୟୁ-ୱିନ୍ ପୋର୍ଟାଲ
ସାର୍ବଜନୀନ ଟୀକାକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଟୀକାକରଣ ସେବାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଡିଜିଟାଲୀକରଣ ପାଇଁ ବିକଶିତ ୟୁ-ୱିନ୍ ପୋର୍ଟାଲ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ଏବଂ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜନ୍ମରୁ ୧୭ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟୀକାକରଣ ରେକର୍ଡର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରିଥାଏ । ଡିଜିଟାଲ ପ୍ଲାଟଫର୍ମର ନାଗରିକ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ‘ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଏବଂ ‘ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ’ ଟୀକାକରଣ ସେବା, ୟୁ-ୱିନ୍ ୱେବ୍-ପୋର୍ଟାଲ୍ କିମ୍ବା ୟୁ-ୱିନ୍ ନାଗରିକ ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ନାଗରିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୟଂ ପଞ୍ଜୀକରଣ, ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଏସଏମଏସ ଆଲର୍ଟ, ସାର୍ବଜନୀନ କ୍ୟୁଆର୍ ଆଧାରିତ ଇ- ଟୀକାକରଣ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଏବଂ ନିଜ ପାଇଁ ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଆକାଉଣ୍ଟ (ଆଭା) ଆଇଡି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଶିଶୁ ଆଭା ଆଇଡି ତିଆରି କରିବାର ଉପଯୋଗୀତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ପୋର୍ଟାଲ ହିନ୍ଦୀ ସମେତ ୧୧ଟି ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୬, ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା, ୬.୪୬ କୋଟି ହିତାଧିକାରୀ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିଛନ୍ତି, ୧.୦୪ କୋଟି ଟିକାକରଣ ଅଧିବେଶନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ପୋର୍ଟାଲରେ ୨୩.୦୬ କୋଟି ଟିକା ଡୋଜ୍ ସମ୍ପର୍କରେ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି ।
ନ୍ୟାସନାଲ ମେଡିକାଲ ରେଜିଷ୍ଟର ପୋର୍ଟାଲ
ଜାତୀୟ ଚିକିତ୍ସା ଆୟୋଗ (ଏନଏମସି)ର ନ୍ୟାସନାଲ ମେଡିକାଲ ରେଜିଷ୍ଟର (ଏନଏମଆର) ପୋର୍ଟାଲ ଭାରତରେ ଅଭ୍ୟାସ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ସମସ୍ତ ଏମବିବିଏସ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପଞ୍ଜୀକରଣ ପାଇଁ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଛି । ଜାତୀୟ ମେଡିକାଲ ରେଜିଷ୍ଟର (ଏନଏମଆର) ଏନଏମସି ଅଧିନିୟମ, ୨୦୧୯ର ଧାରା ୩୧ ଅଧୀନରେ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଅଟେ ଯେଉଁଥିରେ ଉଲ୍ଳେଖ ରହିଛି ଯେ ଏନଏମସିର ଏଥିକ୍ସ ଆଣ୍ଡ ମେଡିକାଲ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ ବୋର୍ଡ (ଇଏମଆରବି) ନାମ, ଠିକଣା, ଏବଂ ଲାଇସେନ୍ସପ୍ରାପ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପାଖରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଯୋଗ୍ୟତା ସମ୍ପର୍କରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଆକାରରେ ଏକ ଜାତୀୟ ପଞ୍ଜିକା ରଖିବ । ଏନଏମଆର ଭାରତରେ ଏଲୋପାଥିକରେ (ଏମବିବିଏସ) ପଞ୍ଜିକୃତ ଡାକ୍ତରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଏବଂ ଗତିଶୀଳ ଡାଟାବେସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ । ଏନଏମଆରର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଏହା ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଆଧାର ଆଇଡି ସହିତ ସଂଯୋଗ ହୋଇଛି , ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିର ବାସ୍ତବତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ । ଏହି ପୋର୍ଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଜ୍ୟ ମେଡିକାଲ କାଉନସିଲ (ଏସଏମସି) ଏବଂ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ସମେତ ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାର ଗୋଟିଏ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରୁ ଲଗ୍ ଇନ୍ କରି ଆବେଦନ ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ । ଏନଏମଆର ପୋର୍ଟାଲରେ ଅତିରିକ୍ତ ଯୋଗ୍ୟତା ଯୋଡିବା, ଆବେଦନ ଟ୍ରାକ୍ କରିବା, ଲାଇସେନ୍ସ ସ୍ଥଗିତ କରିବା ଏବଂ ଏନଏମଆର ଆଇଡି କାର୍ଡ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ ଡାକ୍ତରୀ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଜାରି କରିବାର କ୍ଷମତା ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ ।
କର୍କଟ ରୋଗର ୩ଟି ଔଷଧକୁ ସୀମା ଶୁଳ୍କରୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି
ତିନୋଟି କର୍କଟ ଔଷଧକୁ ସୀମା ଶୁଳ୍କରୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଦେଶର ୨୭ ଲକ୍ଷ କର୍କଟ ରୋଗୀ ଉପକୃତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଟ୍ରାସ୍ଟୁଜୁମାବ ଡେରକ୍ସଟେକନ (ସ୍ତନ କର୍କଟ), ଓସିମେର୍ଟିନିବ (ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ) ଏବଂ ଡୁର୍ଭାଲୁମାବ (ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ ଏବଂ ପିତ୍ତ ନଳୀ କର୍କଟ) ନାମକ ତିନୋଟି କର୍କଟ ଔଷଧ ବିଭିନ୍ନ ଟ୍ୟୁମର ପ୍ରକାର ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏକ୍ସ-ରେ ଟ୍ୟୁବ୍ ଏବଂ ଫ୍ଲାଟ୍ ପ୍ୟାନେଲ୍ ଡିଟେକ୍ଟର ଉପରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ହାର ମଧ୍ୟ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ସଂଶୋଧିତ ଦର କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚରେ କମ୍ପୋନେଣ୍ଟ ଉପଲବ୍ଧତା ବୃଦ୍ଧି କରି ଏକ୍ସ-ରେ ମେସିନ୍ ଶିଳ୍ପ ଉପରେ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘରୋଇ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ, କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚରେ କମ୍ପୋନେଣ୍ଟ ଉପଲବ୍ଧତା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ କରିବ ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଚିକିତ୍ସା ଇମେଜିଂକୁ ଅଧିକ ସୁଗମ ଏବଂ ସୁଲଭ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି ।
ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମିଶନ (ଏନ୍ଏଚ୍ଏମ୍) ଅଧୀନରେ ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ôଥକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ବଜେଟ୍ ବ୍ୟୟ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାୟ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି, ଯାହା ୩୧,୫୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ୩୬,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି ଅର୍ଥାତ୍ ୪୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଅଧିକ ରହିଛି । ଏନ୍ଏଚ୍ଏମ୍ ହେଉଛି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଯୋଜନା ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଦେଶରେ ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ମାଧ୍ୟମିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ସେବା ପ୍ରଦାନକୁ ପୂରଣ କରିଥାଏ । ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପକେଟ୍ ବ୍ୟୟକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ପ୍ରତିଷେଧକ ଏବଂ ନିରାକରଣମୂଳକ ଦିଗକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ନିମନ୍ତେି ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ମାଧ୍ୟମିକ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ସୁବିଧାରେ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ କରିବା ଉପରେ ସରକାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତି ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ ପାଇଁ ୭୫,୦୦୦ ନୂଆ ମେଡିକାଲ ସିଟ୍
ଭାରତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସରକାର ଆସନ୍ତା ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୭୫,୦୦୦ ନୂତନ ଡାକ୍ତରୀ ସିଟ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଦେଶର ଡାକ୍ତରୀ ଶିକ୍ଷା ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପେସାଦାର ମାନଙ୍କର ବଢୁଥିବା ଚାହିଦାକୁ ଦୂର କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୪, ୨୦୨୪ରେ ଜାତୀୟ ଚିକିତ୍ସା ଆୟୋଗର ଚତୁର୍ଥ ବାର୍ଷିକ ଉତ୍ସବରେ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜେପି ନଡ୍ଡା ଉଦବୋଧନ ଦେଇଥିଲେ । ସେ ଏନଏମସିର ଚତୁର୍ଥ ବର୍ଷ ପୂରଣ ହେବା ନେଇ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ ଏବଂ ଗତ ଚାରି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୨୫,୦୦୦ ୟୁଜି ଏବଂ ପିଜି ସିଟ୍ ଯୋଡିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏନଏମସି ଏକ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଦେଶରେ ୧,୦୦,୦୦୦ ଏମବିବିଏସ ସିଟ୍ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିଛି । ଆଶାୟୀ ଡାକ୍ତରୀ ବୃତ୍ତିଜୀବୀଙ୍କ ବଢୁଥିବା ଚାହିଦାକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଆଗାମୀ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୭୫,୦୦୦ ମେଡିକାଲ ସିଟ୍ ଯୋଡିବା ପାଇଁ ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ସେ ଏନଏମସିକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ ।
ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ନୂତନ କ୍ୟାମ୍ପସ ଉଦଘାଟିତ
ଜୁନ୍ ୧୯, ୨୦୨୪ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ବିହାରର ରାଜଗିରଠାରେ ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ନୂତନ କ୍ୟାମ୍ପସକୁ ଉଦଘାଟନ କରିଥିଲେ । ଏହି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଭାରତ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ (ଇଏଏସ) ଦେଶମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସହଯୋଗ ଆଧାରରେ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି । ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ କ୍ୟାମ୍ପସରେ ଦୁଇଟି ଏକାଡେମିକ ବ୍ଲକ ରହିଛି ଯେଉଁଥିରେ ୪୦ଟି ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ରହିଛି ଯେଉଁଥିରେ ମୋଟ ୧୯୦୦ ବସିବା କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଏଥିରେ ୩୦୦ ସିଟ୍ ବିଶିଷ୍ଟ ଦୁଇଟି ଅଡିଟୋରିୟମ୍, ପାଖାପାଖି ୫୫୦ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ରହିବା ଭଳି କ୍ଷମତା ବିଶିଷ୍ଟ ଏକ ହଷ୍ଟେଲ୍ ଏବଂ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କେନ୍ଦ୍ର, ୨୦୦୦ ଲୋକଙ୍କ ରହିବା ପାଇଁ ଏକ ଆମ୍ଫିଥିଏଟର, ଏକ ଫାକଲ୍ଟି କ୍ଲବ୍ ଏବଂ ଏକ ସ୍ପୋର୍ଟସ କମ୍ପ୍ଳେକ୍ସ ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁବିଧା ରହିଛି । ଏହା ସୌର ପ୍ଲାଣ୍ଟ, ଘରୋଇ ଓ ପାନୀୟ ଜଳ ବିଶୋଧନ ପ୍ଲାଣ୍ଟ, ବର୍ଜ୍ୟ ଜଳର ପୁନଃବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଜଳ ପୁନଃଚକ୍ରଣ ପ୍ଲାଣ୍ଟ, ୧୦୦ ଏକର ଜଳାଶୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ସୁବିଧା ସହିତ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ।
ଅନୁସନ୍ଧାନ ଜାତୀୟ ଗବେଷଣା ପାଣ୍ଠି
ଅନୁସନ୍ଧାନ ଜାତୀୟ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ଏଏନ୍ଆରଏଫ୍) ଅଧିନିୟମ ୨୦୨୩ ସହିତ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଜାତୀୟ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ଏଏନ୍ଆରଏଫ୍) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ଗବେଷଣା ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ପରୀକ୍ଷାଗାର ଗୁଡ଼ିକରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶ (ଆର ଆଣ୍ଡ ଡି)କୁ ପାଣି୍ଠ ପ୍ରଦାନ, ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ଗବେଷଣା ଏବଂ ଉଦ୍ଭାବନର ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏଏନଆରଏଫ୍ ର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଏଏନ୍ଆରଏଫ୍ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗବେଷଣା, ଶିଳ୍ପ, ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ସରକାରୀ ବିଭାଗ ଏବଂ ଗବେଷଣା ଅନୁଷ୍ଠାନ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ରଣନୀତିକ ଦିଗଦର୍ଶନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଏହା ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଏବଂ ଅବଦାନ ପାଇଁ ଏକ ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ ସୃଷ୍ଟି କରେ । ମୌଳିକ ଗବେଷଣା ଏବଂ ପ୍ରୋଟୋଟାଇପ୍ ବିକାଶକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ଅନୁସନ୍ଧାନ ଜାତୀୟ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୨୩ ରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ସମର୍ଥନ ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ୨୦୨୩-୨୦୨୮ ଅବଧି ପାଇଁ ୫୦,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଆନୁମାନିକ ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ କରାଯାଇଛି ।
ବିଜ୍ଞାନ ଧାରା ଯୋଜନା
ବିଜ୍ଞାନ ଧାରା ହେଉଛି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗବେଷଣା, ଉଦ୍ଭାବନ ଏବଂ ବୈଷୟିକ ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ବ୍ୟାପକ ଯୋଜନା । ଏହି ସମନ୍ୱିତ ଆଭିମୁଖ୍ୟର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଦେଶର ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଉଦ୍ଭାବନ (ଏସଟିଆଇ) ପାରିିବେଶିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଏବଂ ଭାରତର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶରେ ଯୋଗଦାନ କରିବା । ଏହି ଯୋଜନାରେ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା (ଏସ୍ ଆଣ୍ଡ ଟି) ସଂସ୍ଥାଗତ ଓ ମାନବ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ଓ ଉଦ୍ଭାବନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ବିକାଶ ଓ ନିୟୋଜନ ଆଦି ତିନୋଟି ବ୍ୟାପକ ଉପାଦାନ ରହିଛି । ୨୦୨୧-୨୨ ରୁ ୨୦୨୫-୨୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଞ୍ଚଦଶ ଅର୍ଥ ଆୟୋଗ ଅବଧିରେ ସମନ୍ୱିତ ଯୋଜନା ‘ବିଜ୍ଞାନ ଧାରା’ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ୧୦,୫୭୯.୮୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଛି । ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ଏକକ ଯୋଜନାରେ ମିଶ୍ରଣ କଲେ ପାଣ୍ଠି ଉପଯୋଗରେ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଏବଂ ଉପ-ଯୋଜନା/ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ସ୍ଥାପନ ହେବ । ଏହି ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଗୁଡ଼ିକରେ ସୁସଜ୍ଜିତ ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ପରୀକ୍ଷାଗାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ଦେଶର ବିଜ୍ଞାନ ଓ ବିକାଶ ଭିତ୍ତିଭୂମିସୁଦୃଢ଼ ହେବ ।
ବାୟୋ ଇ ୩ ନୀତି
ବାୟୋ ଇ ୩ (ଅର୍ଥନୀତି, ପରିବେଶ ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ବାୟୋଟେକ୍ନୋଲୋଜି) ନୀତିର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ବିଷୟଗତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗ ପାଇଁ ଉଦ୍ଭାବନ-ଭିତ୍ତିକ ସମର୍ଥନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବାୟୋ ମ୍ୟାନୁଫାକ୍ଚରିଂ ଏବଂ ବାୟୋ-ଏଆଇ ହବ୍ ଏବଂ ବାୟୋଫାଉଣ୍ଡରୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ବିକାଶ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟୀକରଣକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରେ । ସବୁଜ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ପୁନର୍ଜୀବିତ ଜୈବ ଅର୍ଥନୀତି ମଡେଲକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବା ସହିତ ଏହି ନୀତି ଭାରତର କୁଶଳୀ ଶ୍ରମଶକ୍ତିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣକୁ ସହଜ କରେ ଏବଂ ଅଧିକ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରେ । ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ ଏହି ନୀତି ‘ନେଟ୍ ଜିରୋ’ କାର୍ବନ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ‘ପରିବେଶ ପାଇଁ ଜୀବନଶୈଳୀ’ ପରି ସରକାରଙ୍କ ପଦକ୍ଷେପକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବ ଏବଂ ‘ବୃତ୍ତାକାର ଜୈବ ଅର୍ଥନୀତି’କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ଭାରତକୁ ଦ୍ରୁତ ‘ସବୁଜ ଅଭିବୃଦ୍ଧି’ ପଥରେ ଆଗେଇ ନେବ । ବାୟୋଇ ୩ ନୀତି ଏମିତି ଏକ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ ଏବଂ ଆଗେଇ ନେଇଥାଏ ଯାହା ଅଧିକ ସ୍ଥାୟୀ, ଅଭିନବ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିଥାଏ ଏବଂ ବିକଶିତ ଭାରତ ପାଇଁ ଜୈବ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରେ । ଉଚ୍ଚ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାସମ୍ପନ୍ନ ଜୈବ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି ଔଷଧ ଠାରୁ ସାମଗ୍ରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା, ଚାଷ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିବା ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଜୈବ ବୈଷୟିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଏକୀକରଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଜୈବ ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାର କ୍ଷମତା ।
ସିଦ୍ଧାନ୍ତ
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ତୃତୀୟ ପାଳିର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଦିନରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପଦକ୍ଷେପ ଏକ ବିକଶିତ ସମାଜର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରୁଥିବା ଏକ ସୁଦୃଢ଼ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗଠନ ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ । ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ପ୍ରସାରିତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପ୍ରଦାନ, ଅଧିକ ଡିଜିଟାଲ ଏବଂ ସୁଲଭ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୃଷ୍ଟି କରି ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇ ସରକାର ଏକ ସୁସ୍ଥ, ଅଧିକ ସ୍ଥିର ଭାରତ ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରୁଛନ୍ତି । ସେପଟେ ବାୟୋଇ୩ ନୀତି ଭଳି ଗବେଷଣା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଗ୍ରଗତି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଦ୍ଭାବନ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ବୋଲି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥାଏ । ଏହି ସଂସ୍କାର ଗୁଡ଼ିକ ମିଳିତ ଭାବେ ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଏବଂ ଆଗଧାଡ଼ିର ଭାରତ ଗଠନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବିକାଶର ଏକ ନୂତନ ଯୁଗର ସଙ୍କେତ ଦେଉଛି ।