କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମହଙ୍ଗା ଭତ୍ତା କିପରି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ହୁଏ ? ଏଥର ଡିଏରେ କେତେ ବୃଦ୍ଧିର ସମ୍ଭାବନା

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ପେନସନଭୋଗୀମାନେ ମହଙ୍ଗା ଭତ୍ତା (ଡିଏ) ବୃଦ୍ଧିର ଆଶାରେ ଅଛନ୍ତି। ସରକାର ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀ ଓ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଡିଏ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ, ଯାହାର ଘୋଷଣା ସାଧାରଣତଃ ମାର୍ଚ୍ଚ ଓ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ହୋଇଥାଏ। ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇ ପାଇଁ ଡିଏ ବୃଦ୍ଧିର ସମ୍ଭାବନା ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ରିପୋର୍ଟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଡିଏ କିପରି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ହୁଏ ଏବଂ ଏଥର କେତେ ବୃଦ୍ଧି ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।

ଡିଏ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା
ମହଙ୍ଗା ଭତ୍ତା (Dearness Allowance – DA) ଏବଂ ପେନସନଭୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ମହଙ୍ଗା ରିଲିଫ (Dearness Relief – DR) ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଅଖିଲ ଭାରତୀୟ ଉପଭୋକ୍ତା ମୂଲ୍ୟ ସୂଚକାଙ୍କ (AICPI – All India Consumer Price Index for Industrial Workers) ଆଧାରରେ ହୋଇଥାଏ। ଶ୍ରମ ବ୍ୟୁରୋ ପ୍ରତି ମାସରେ ଏହି ସୂଚକାଙ୍କ ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ, ଯାହା ଔଦ୍ୟୋଗିକ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉପଭୋଗ କରାଯାଉଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଓ ସେବାର ମୂଲ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ମାପିଥାଏ। ଗତ ୧୨ ମାସର ଏଆଇସିପିଆଇ ତଥ୍ୟର ହିସାବ କରାଯାଇ ସପ୍ତମ ବେତନ ଆୟୋଗର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସୂତ୍ର ଅନୁସାରେ ଡିଏ ଗଣନା କରାଯାଏ।

ଏହି ସୂତ୍ର ହେଉଛି:
ଡିଏ % = [(ଗତ ୧୨ ମାସର ଏଆଇସିପିଆଇର ହାରାହାରି – ୨୬୧.୪୨) / ୨୬୧.୪୨] × ୧୦୦
ଏହା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତିର ପ୍ରଭାବକୁ କମ କରିବା ପାଇଁ କର୍ମଚାରୀ ଓ ପେନସନଭୋଗୀଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।

୨୦୨୫ ଜୁଲାଇରେ ଡିଏ ବୃଦ୍ଧିର ସମ୍ଭାବନା
ସାମ୍ପ୍ରତିକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇରୁ ଡିଏ ୩% ରୁ ୪% ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ୫୫% ଡିଏ ମିଳୁଛି, ଯାହା ବୃଦ୍ଧି ପରେ ୫୮% ରୁ ୫୯% ହୋଇପାରେ। ଏହି ବୃଦ୍ଧି ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୫ରୁ ଜୁନ ୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଆଇସିପିଆଇ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛି। ମେ ୨୦୨୫ରେ ଏଆଇସିପିଆଇ ସୂଚକାଙ୍କ ୧୪୪.୦ ଥିବା ବେଳେ ଏହା ଲଗାତାର ତିନି ମାସ ଧରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଡିଏ ବୃଦ୍ଧିର ସମ୍ଭାବନାକୁ ଆହୁରି ପ୍ରବଳ କରୁଛି। ଏହି ବୃଦ୍ଧି ରକ୍ଷାବନ୍ଧନ କିମ୍ବା ଦିଓ୍ଵାଲୀ ପୂର୍ବରୁ ଘୋଷଣା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି, ଯାହା ପ୍ରାୟ ୧ କୋଟି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କର୍ମଚାରୀ ଓ ପେନସନଭୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଉପହାର ହେବ।

କେତେ ବଢ଼ିବ ଦରମା?
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯଦି ଜଣେ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମାସିକ ମୂଳ ଦରମା ୩୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ହୁଏ:

.ବର୍ତ୍ତମାନ ୫୫% ଡିଏ ଅନୁଯାୟୀ: ୧୬,୫୦୦ ଟଙ୍କା
.ସମ୍ଭାବ୍ୟ ୫୮% ଡିଏ ଅନୁଯାୟୀ: ୧୭,୪୦୦ ଟଙ୍କା
.ଅର୍ଥାତ୍ ମାସିକ ବୃଦ୍ଧି: ୯୦୦ ଟଙ୍କା

ସେହିପରି, ୫୯% ଡିଏ ହେଲେ ମାସିକ ୧,୨୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେ। ଏହା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦରମା ସହିତ ପେନସନଭୋଗୀଙ୍କ ପେନସନରେ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଆଣିବ।

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତଥ୍ୟ
ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ବୃଦ୍ଧି ସପ୍ତମ ବେତନ ଆୟୋଗ ଅଧୀନରେ ଶେଷ ଡିଏ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇପାରେ, କାରଣ ୨୦୨୬ରେ ଅଷ୍ଟମ ବେତନ ଆୟୋଗ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, କୋଭିଡ ମହାମାରୀ ସମୟରେ (ଜାନୁଆରୀ ୨୦୨୦ରୁ ଜୁନ ୨୦୨୧) ରୋକାଯାଇଥିବା ଡିଏର ବକେୟା ପ୍ରଦାନ ନେଇ କର୍ମଚାରୀ ସଂଘଗୁଡ଼ିକ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସରକାର ଏହାକୁ ଆର୍ଥିକ ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଅସମ୍ଭବ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି।ଏହି ଡିଏ ବୃଦ୍ଧି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସହିତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ, କାରଣ ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ସରକାର କେନ୍ଦ୍ରର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଅନୁସରଣ କରିଥାନ୍ତି। ଏହା କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ମଜବୁତ କରିବା ସହିତ ବଜାରରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଗତିବିଧିକୁ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।