ହାଇ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ହେଲେ ଶରୀରରେ କ’ଣ ଲକ୍ଷଣ ନିଶ୍ଚିତ ଦେଖାଯାଏ? ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କଠାରୁ ଜାଣନ୍ତୁ

ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ (High Cholesterol) ଏକ ଗୁରୁତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା, ଯାହା ବିନା ସ୍ପଷ୍ଟ ଲକ୍ଷଣରେ ଶରୀରରେ ବଢ଼ି ହୃଦଘାତ (Heart Attack), ଷ୍ଟ୍ରୋକ ଓ ଅନ୍ୟ ହୃଦ୍‌ରୋଗର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ାଇଥାଏ। କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ହେଉଛି ରକ୍ତରେ ଜମା ହେଉଥିବା ଏକ ଚର୍ବି ଜାତୀୟ ପଦାର୍ଥ, ଯାହା ଧମନୀଗୁଡ଼ିକୁ ଅବରୋଧ କରି ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ। ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲରେ ସାଧାରଣତଃ ସ୍ପଷ୍ଟ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ କିଛି ଶାରୀରିକ ସଙ୍କେତ ଏହାର ଉପସ୍ଥିତିକୁ ଇଙ୍ଗିତ କରିପାରେ। ଆସନ୍ତୁ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କଠାରୁ ଜାଣିବା ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ଏବଂ କେମିତି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରେ।

ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲର ଲକ୍ଷଣ
ଡ. ସୁମିତ ଶର୍ମା, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଏମସ ହସ୍ପିଟାଲର କାର୍ଡିଓଲୋଜିଷ୍ଟ, କହିଛନ୍ତି, “ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ପ୍ରା୯ୟତଃ ‘ନୀରବ ଘାତକ’ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, କାରଣ ଏହା କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ନ ଦେଖାଇ ଶରୀରରେ କ୍ଷତି ଘଟାଇଥାଏ।” ତେବେ, ନିମ୍ନଲିଖିତ ପରୋକ୍ଷ ଲକ୍ଷଣ ଏହାର ସଙ୍କେତ ହୋଇପାରେ:
ବୁକୁରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ବା ଅସୁବିଧା: ଧମନୀରେ ଚର୍ବି ଜମା (Plaque) ହେଲେ ହୃଦୟକୁ ରକ୍ତ ସରବରାହ କମେ, ଯାହା ବୁକୁରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ବା ଅଙ୍ଗାଇନା (Angina) ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏହା ହୃଦଘାତର ପୂର୍ବ ଚେତାବନୀ ହୋଇପାରେ।

ଅସ୍ୱାଭାବିକ ଥକ୍କାଣ: ଶରୀରର ଅଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ଅମ୍ଳଜାନ ଓ ପୋଷଣ କମ୍ ପହଞ୍ଚିଲେ ଅଳ୍ପ କାମରେ ମଧ୍ୟ ଥକ୍କାଣ ଓ ଦୁର୍ବଳତା ଅନୁଭବ ହୁଏ।

ହାତ-ଗୋଡ଼ରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ବା ଝିଣ୍ଟିବା: ପେରିଫେରାଲ ଆର୍ଟେରୀ ରୋଗ ଯୋଗୁଁ ହାତ-ଗୋଡ଼ରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଅସାଡ଼ ବା ଝିଣ୍ଟିବା ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଇପାରେ।

ଚର୍ମରେ ହଳଦିଆ ଜମା (Xanthomas): ଆଖିପତା, କାନ୍ଧ ବା ଗୋଡ଼ ଆଖପାଖରେ ହଳଦିଆ ଚର୍ବିର ଫୋଟକା ଦେଖାଦେବା ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ବା ଟ୍ରାଇଗ୍ଲିସେରାଇଡର ସଙ୍କେତ।

ଆଖିରେ ଧଳା ରିଙ୍ଗ (Corneal Arcus): ୪୦ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବୟସରେ ଆଖିର କର୍ଣ୍ଣିଆ ଚାରିପାଖରେ ଧଳା ବା ଧୂସର ରିଙ୍ଗ ଦେଖାଦେଲେ ଏହା ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲର ଲକ୍ଷଣ ହୋଇପାରେ।

ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାରେ ଅସୁବିଧା: ହୃଦୟକୁ ଅମ୍ଳଜାନ କମ୍ ପହଞ୍ଚିଲେ ସାମାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଶ୍ୱାସ ଫୁଲିବା ଭଳି ଅସୁବିଧା ହୋଇପାରେ।

ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା: ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ ମୁଣ୍ଡ ବୁଲାଇବା ବା ମୂର୍ଚ୍ଛା ଯିବା ଭଳି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଦେଇପାରେ।

କେଉଁମାନେ ବିପଦରେ?
ଡ. ପ୍ରିୟଙ୍କା ସିଂ, ମ୍ୟାକ୍ସ ହସ୍ପିଟାଲର ହୃଦ୍‌ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞ, କହିଛନ୍ତି, “ଜୀବନଶୈଳୀ ଓ ଜେନେଟିକ କାରଣ ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ।” ନିମ୍ନଲିଖିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆଶଙ୍କା:
ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ (ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ, ତେଲିଆ ବା ପ୍ରୋସେସ୍ଡ ଖାଦ୍ୟ)।

ଧୂମପାନ ବା ମଦ୍ୟପାନ।

ଶାରୀରିକ ନିଷ୍କ୍ରିୟତା।

ମୋଟାପଣ ବା ଅତିରିକ୍ତ ଓଜନ।

ଡାଇବେଟିସ ବା ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ।

ପାରିବାରିକ ଇତିହାସରେ ହୃଦ୍‌ରୋଗ।

୪୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସ।

କେମିତି ଜାଣିବେ?
ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ଜାଣିବାର ଏକମାତ୍ର ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଉପାୟ ହେଉଛି ଲିପିଡ ପ୍ରୋଫାଇଲ ଟେଷ୍ଟ। ଏହି ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା LDL (Bad Cholesterol), HDL (Good Cholesterol), ଟ୍ରାଇଗ୍ଲିସେରାଇଡ ଓ ମୋଟ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲର ମାତ୍ରା ମାପେ। ଡ. ଶର୍ମା ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି, “୨୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରତି ୪-୬ ବର୍ଷରେ ଏହି ଟେଷ୍ଟ କରାଇବା ଉଚିତ, ଏବଂ ୪୦ ବର୍ଷ ପରେ ବାର୍ଷିକ ଟେଷ୍ଟ ଜରୁରୀ।”

ସାଧାରଣ ମାନଦଣ୍ଡ:
ମୋଟ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ: < ୨୦୦ mg/dL

LDL: < ୧୦୦ mg/dL

HDL: > ୬୦ mg/dL

ଟ୍ରାଇଗ୍ଲିସେରାଇଡ: < ୧୫୦ mg/dL

ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପରାମର୍ଶ
ଡ. ସିଂ କହିଛନ୍ତି, “ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ଔଷଧ ଦ୍ୱାରା ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରେ।” ମୁଖ୍ୟ ପରାମର୍ଶ:
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ: ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ, ତେଲିଆ ଓ ପ୍ରୋସେସ୍ଡ ଖାଦ୍ୟ ଏଡ଼ାନ୍ତୁ। ଫାଇବର ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ (ଫଳ, ପନିପରିବା, ଓଟସ, ଶସ୍ୟ), ଓମେଗା-୩ (ମାଛ, ଫ୍ଲାକ୍ସସିଡ) ଓ ବାଦାମ ଖାଆନ୍ତୁ।

ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ: ପ୍ରତିଦିନ ୩୦-୪୦ ମିନିଟ୍ ଚାଲିବା, ଦୌଡ଼ିବା, ସାଇକେଲ ଚଳାଇବା ବା ଯୋଗାସନ କରନ୍ତୁ।

ଓଜନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ: ଅତିରିକ୍ତ ଓଜନ କମାଇବା କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ମାତ୍ରାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ।

ଧୂମପାନ ଓ ମଦ୍ୟପାନ ତ୍ୟାଗ: ଏହା HDL ବଢ଼ାଇ ଧମନୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁଧାରେ।

ଔଷଧ: ଯଦି ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନୁହେଁ, ତେବେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ Statins ଭଳି ଔଷଧ ନିଅନ୍ତୁ।

ନିୟମିତ ଯାଞ୍ଚ: ରକ୍ତଚାପ, ରକ୍ତରେ ସୁଗାର ଓ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ମାତ୍ରା ନିୟମିତ ଯାଞ୍ଚ କରାନ୍ତୁ।