କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ କାହିଁକି ହୁଏ, ଏହା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ କିପରି କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଏ? ଜାଣନ୍ତୁ ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ

କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ (Kidney Stone) ଏକ ସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା, ଯାହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୧୨-୧୫% ଲୋକ ଜୀବନରେ ଏକାଧିକ ଥର ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି। ଏହା କେବଳ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଅବହେଳା କଲେ ଗୁରୁତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କିଡ଼ନୀ ଷ୍ଟୋନର କାରଣ ଓ ଏହାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି।

କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ କାହିଁକି ହୁଏ?
କିଡ଼ନୀ ଷ୍ଟୋନ ହେଉଛି ଶରୀରରେ ଖଣିଜ ଲବଣ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥର ଜମା ହୋଇ କଠିନ ଆକାର ନେବା ଫଳରେ ସୃଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ

କାରଣଗୁଡ଼ିକ ହେଲା:
ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଜଳ ପାନ: କମ ପାଣି ପିଇବା ଯୋଗୁଁ ମୂତ୍ର ଘନୀଭୂତ ହୁଏ, ଯାହା ଖଣିଜ ଲବଣକୁ ଜମା କରାଇ ପଥର ସୃଷ୍ଟି କରେ।

ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ: ଅଧିକ ଲୁଣ, ଚିନି, ପ୍ରୋଟିନ ଓ ଅକ୍ସାଲେଟ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ (ଯେପରିକି ପାଳଙ୍ଗ, ଚକୋଲେଟ, ଚା) ଖାଇବା ପଥର ସୃଷ୍ଟିର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ାଇଥାଏ।

ଜେନେଟିକ କାରଣ: ପରିବାରରେ କିଡ଼ନୀ ଷ୍ଟୋନର ଇତିହାସ ଥିଲେ ଏହାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ।

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା: ଡାଇବେଟିସ, ମୋଟାପଣ, ଗାଉଟ, ହାଇପରପାରାଥାଇରଏଡ଼ିଜମ ଓ ମୂତ୍ରନଳୀ ସଂକ୍ରମଣ (UTI) ପଥର ସୃଷ୍ଟିରେ ସହାୟକ।

ଔଷଧ ଓ ଜୀବନଶୈଳୀ: କିଛି ଔଷଧ (ଯେପରିକି କ୍ୟାଲସିୟମ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ) ଓ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଜୀବନଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ଏହାର କାରଣ ହୋଇପାରେ।

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ କିଡ଼ନୀ ଷ୍ଟୋନର ପ୍ରଭାବ
କିଡ଼ନୀ ଷ୍ଟୋନ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ହେବା ସହ ଗୁରୁତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ:
ତୀବ୍ର ଯନ୍ତ୍ରଣା: ପଥର ମୂତ୍ରନଳୀରେ ଅଟକିଲେ କମର, ପେଟ ଓ ତଳିପେଟରେ ଅସହ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ, ଯାହାକୁ ‘ରେନାଲ କୋଲିକ’ କୁହାଯାଏ।

ମୂତ୍ରନଳୀ ସଂକ୍ରମଣ (UTI): ପଥର ଯୋଗୁଁ ମୂତ୍ର ପ୍ରବାହ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଜ୍ୱର, ମୂତ୍ର ସମୟରେ ଜଳାପୋଡ଼ା ଓ ରକ୍ତମୂତ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରେ।

କିଡ଼ନୀ କ୍ଷତି: ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଅବହେଳା କଲେ ପଥର କିଡ଼ନୀର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତାକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ କିଡ଼ନୀ ରୋଗ (CKD) କିମ୍ବା କିଡ଼ନୀ ଫେଲୋର ଆଶଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।

ମୂତ୍ରନଳୀରେ ଲିକେଜ: ବଡ଼ ପଥର ମୂତ୍ରନଳୀକୁ ଅବରୋଧ କରି ହାଇଡ୍ରୋନେଫ୍ରୋସିସ ନାମକ ଅବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ, ଯାହା କିଡ଼ନୀରେ ଫୁଲା ଓ କ୍ଷତି ଘଟାଇଥାଏ।

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଟିଳତା: ବାରମ୍ବାର ଷ୍ଟୋନ ହେବା ଯୋଗୁଁ ଶରୀରରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଯେପରିକି ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଓ ମୂତ୍ରାଶୟ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇପାରେ।

ପ୍ରତିକାର ଓ ସତର୍କତା
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କିଡ଼ନୀ ଷ୍ଟୋନରୁ ବଞ୍ଚିବା ଓ ଏହାର ପ୍ରଭାବ କମାଇବା ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି:
ଅଧିକ ଜଳ ପାନ: ଦୈନିକ ୨.୫-୩ ଲିଟର ପାଣି ପିଇବା ଦ୍ୱାରା ମୂତ୍ର ଘନୀଭୂତ ହେବାରୁ ରୋକାଯାଇପାରେ।

ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ: ଲୁଣ, ଚିନି ଓ ଅକ୍ସାଲେଟ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ କମାଇ ଫଳ, ପନିପରିବା ଓ ସାଇଟ୍ରେଟ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ (ଲେମ୍ବୁ, କମଳା) ଖାଇବା।

ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ: ମୋଟାପଣ ଓ ନିଷ୍କ୍ରିୟତା କମାଇବା ପାଇଁ ଦୈନିକ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ।

ଡାକ୍ତରୀ ପରାମର୍ଶ: ଯନ୍ତ୍ରଣା, ରକ୍ତମୂତ୍ର କିମ୍ବା ମୂତ୍ର ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଲେ ତୁରନ୍ତ ୟୁରୋଲୋଜିଷ୍ଟଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ କରିବା।

ଚିକିତ୍ସା: ଛୋଟ ପଥର ଔଷଧ ଓ ପାଣି ପିଇବା ଦ୍ୱାରା ବାହାରିଯାଇପାରେ। ବଡ଼ ପଥର ପାଇଁ ESWL, ୟୁରେଟେରୋସ୍କୋପି କିମ୍ବା ସର୍ଜରୀ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ।