ସକାଳୁ ଉଠିବା ମାତ୍ରେ ବ୍ରଶ୍ କରିବା ବା ଦାନ୍ତ ଘଷିବା ସମସ୍ତଙ୍କର ନିତିଦିନିଆ କାମ । ମାତ୍ର ଦୁନିଆରେ ଏମିତି ଜଣେ ନେତା ଥିଲେ ଯିଏ କି, ଜୀବନରେ କେବେ ବି ବ୍ରଶ୍ କରିନାହାନ୍ତି । ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମ ହେଉଛି ମାଓ ତ୍ସେ ତୁଙ୍ଗ, ଯାହାଙ୍କୁ ମାଓ ସେତୁଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ମାଓଙ୍କ ଡାକ୍ତର ଜି ଶି ଲି ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଉପରେ ‘ଦି ପ୍ରାଇଭେଟ୍ ଲାଇଫ୍ ଅଫ୍ ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ମାଓ’ ନାମକ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ସେ ଏହି ଚୀନ୍ ନେତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଅନେକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଖୁଲାସା କରିଛନ୍ତି।
ଜି ଶି ଲିଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ଅନୁଯାୟୀ, ‘ଯେତେବେଳେ ମାଓ ଉଠିନ୍ତି, ବ୍ରଶ୍ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେ ଦାନ୍ତ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ଚା’ରେ ଧୋଇ ଦେଉଥିଲେ। ଏହା ତାଙ୍କର ନିତିଦିନିଆ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା। ତାଙ୍କ ଦାନ୍ତକୁ ଦେଖିଲେ ଲାଗୁଥିଲା ଯେପରି କେହି ତାଙ୍କୁ ସବୁଜ ରଙ୍ଗ ଦେଇଛନ୍ତି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ମାଓ କେବଳ ବେଳେବେଳେ ଗାଧୋଇ ଥାଆନ୍ତି। କୁହାଯାଏ, ସେ ଗାଧୋଇବାକୁ ବି ଘୃଣା କରୁଥିଲେ।
ଶୋଇବା ଏବଂ ଉଠିବାରେ ମାଓ ତ୍ସେ ତୁଙ୍ଗ ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟ ଦେଶଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ଥିଲେ। କୁହାଯାଏ ତାଙ୍କ ଦିନ ରାତିରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ସାରା ବିଶ୍ୱ ଶୋଇପଡ଼ୁଥିଲା, ସେ କାମ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ଲୋକଙ୍କ ଜାଗ୍ରତ ହେବାର ସମୟ ହେଉଥିଲା, ସେ ଶୋଇପଡ଼ୁଥିଲେ। ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଉ ଏକ କଥା ଯାହା ସବୁଠାରୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ତାହା ହେଉଛି ଯେ ମାଓ ସର୍ବଦା ନିଜ ବିଛଣାରେ ଶୋଇପଡ଼ୁଥିଲେ, କାରଣ ସେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିଛଣାରେ ଶୋଇପାରୁନଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ସେ ବିଦେଶ ଯାତ୍ରାରେ ଯାଉଥିଲେ, ତାଙ୍କ ବିଛଣା ସର୍ବଦା ତାଙ୍କ ସହିତ ଯାଉଥିଲା।
୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୮୯୩ରେ ହୁନାନ୍ ପ୍ରଦେଶର ଶାଓଶାନ୍ ସହରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ମାଓ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଥିଲେ। ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଟାଇମ୍ ପତ୍ରିକା ତାଙ୍କୁ ୨୦ଶ ଶତାବ୍ଦୀର ୧୦୦ ଜଣ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାମିଲ କରିଥିଲା। ଚୀନର ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ମହାନ ପ୍ରଶାସକ ବୋଲି ମାନିଥାନ୍ତି। ସେମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ, ମାଓ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ଯିଏ ତାଙ୍କ ନୀତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ଆର୍ଥିକ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିକାଶ ସହିତ ଚୀନକୁ ବିଶ୍ୱର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଶକ୍ତି କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
୬୨ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ମାଓଙ୍କ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଭୁଲ ଯୋଗୁ କୋଟି କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରକୃତରେ, ୧୯୫୮ରେ ମାଓ ଏକ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ‘ଫୋର୍ ପେଷ୍ଟ କ୍ୟାମ୍ପେନ୍’ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା। ଏହା ଅଧୀନରେ ସେ ଚାରୋଟି ପ୍ରାଣୀ (ମଶା, ମାଛି, ମୂଷା ଏବଂ ଚଢ଼େଇ)ଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପରେ ତାଙ୍କର ପଦକ୍ଷେପ ଓଲଟା ଫଳପ୍ରଦ ହେଲା, ଯାହା ଫଳରେ ଚୀନରେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଦୁର୍ଭିକ୍ଷ ଦେଖାଦେଲା ଏବଂ ଲୋକମାନେ ଅନାହାରର ଶିକାର ହେଲେ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ସେହି ସମୟରେ ପ୍ରାୟ ୧୫ ନିୟୁତ ଅର୍ଥାତ୍ ୧.୫୦ କୋଟି ଲୋକ ଅନାହାର ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ।