ପୃଥିବୀରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି ମାନେ ମୃତ୍ୟୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ । ମୃତ୍ୟୁ ଜୀବନର ଏକ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଅଂଶ, ଏବଂ ଏହା ଏକ ସତ୍ୟ ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପଡିବ । ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଲୋକମାନେ ନିଜର ଧାର୍ମିକ ମାନ୍ୟତା ଅନୁଯାୟୀ ଅନ୍ତିମ କ୍ରିୟା କରନ୍ତି । ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କୁ ଶ୍ମଶାନ ଘାଟକୁ ନିଆଯାଏ ଓ ଅଗ୍ନିରେ ଦାହ କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ହିନ୍ଦୁ ଧାର୍ମିକ ମାନ୍ୟତା ଅନୁଯାୟୀ, କେବଳ ପୁଅମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ପିତାଙ୍କୁ ମୁଖାଗ୍ନି ଦେବାର ଅଧିକାର ଅଛି । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଏହା ପଛରେ କାରଣ କ’ଣ ବୋଲି ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିପାରେ । କେବଳ ପୁଅମାନଙ୍କୁ ନିଜ ପିତାଙ୍କୁ ମୁଖାଗ୍ନି ଦେବାର ଅଧିକାର କାହିଁକି ଦିଆଯାଏ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ମଧ୍ୟ ଉଠିପାରେ ଯେ ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ପୁଅ ନଥିବ, ତେବେ ତାଙ୍କୁୀ ମୁଖାଗ୍ନି ଦିଆଯିବ ନାହିଁ? ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର କହିବାକୁ ଯାଉଛୁ ।
ପୁଅମାନଙ୍କୁ ମୁଖାଗ୍ନି ଦେବା ପଛର କାରଣ ଜାଣନ୍ତୁ :-
ଜ୍ୟୋତିଷାଚାର୍ଯ୍ୟ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜଣେ ପିତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପୁଅ ମୁଖାଗ୍ନି ଦେଇଥାଏ । ଏହା ପଛର କାରଣ ହେଉଛି ପୁତ୍ର ଦୁଇଟି ଅକ୍ଷରରେ ଗଠିତ । ପୁତ୍ରରେ ‘ପୁ’ରେ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ନର୍କ, ଯଥା ପୁ ନାମକ ନର୍କ । ଅନ୍ୟଟେ ତ୍ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ତ୍ରାଣ । ପୁ ନାମକ ନର୍କରୁ ତ୍ରାଣ ବା ଉଦ୍ଧାର ଯିଏ କରେ ତାକୁ ପୁତ୍ର କୁହାଯାଏ । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପୁଅର ହାତରୁ ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର ପାଇ ମନୁଷ୍ୟର ଆତ୍ମା ଶାନ୍ତି ପାଏ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ନର୍କର ଶିକାର ହେବାକୁ ପଡେ ନାହିଁ । ନର୍କରୁ ବାହାରିବା ପରେ ସେ ମୋକ୍ଷ କିମ୍ବା ସ୍ୱର୍ଗ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତି । ତେଣୁ ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାରେ କେବଳ ପିତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ପୁଅକୁ ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି ଏବଂ ଏହି ପରମ୍ପରାକୁ ଲୋକମାନେ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି ।
ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ପୁଅ ନଥାଏ ତେବେ କ’ଣ ହେବ?
ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଉଠିଛି କି ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ପୁଅ ନାହିଁ, ତେବେ ସେ ଜୀବନରେ ମୋକ୍ଷ ପାଇପାରିବେ ନାହିଁ? ଜ୍ୟୋତିଷ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଶ୍ମଶାନ ଘାଟ ଯିବାର ସ୍ୱାଧୀନତା ମଧ୍ୟ ନାହିଁ । ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ପୁଅ ନଥାଏ ତେବେ ଏହା ନୁହେଁ ଯେ ସେ ନିଜ ଝିିଅର ହାତରୁ ମୁଖାଗ୍ନି ନେଇପାରିବେ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏଥିପାଇଁ ହିନ୍ଦୁ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏହାର ପ୍ରତିକାର ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ଜ୍ୟୋତିଷ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନିଜ ପୁଅ ବ୍ୟତୀତ ମାନସପୁତ୍ରଙ୍କ ସମେତ ୧୨ ପ୍ରକାରର ପୁଅ ଅଛନ୍ତି, ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର, ଝିିଅର ପୁଅ, କିଣିଥିବା ପୁଅ, ଭାଇର ପୁଅ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କାହାଦ୍ୱାରା ମୁଖାଗ୍ନି ଦେବା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତି ମିଳିଥାଏ ।